قالب سنبه ماتریس چیست؟
سنبه و ماتریس از مهم ترین و دقیق ترین قسمت های تشکیل دهنده قالب می باشند که در واقع فرم مورد نظر و نهایی در این دو قطعه شکل می گیرد.
سنبه: سنبه در اصطلاح نر نام دارد. یکی از اساسی ترین قسمت های قالب سنبه است که جنس آن عموما از فولاد می باشد. قسمت بالایی سنبه از یخ یا پله درست شده است تا بتواند توسط سنبه گیر در جای خود قرار گیرد.
سنبه ها بعد از ساخت توسط عملیات حرارتی آبکاری می شود. بعد از سختکاری (عمیلیات حرارتی) استحکام آنها از لحاظ سایشی بالا رفته اما در اثر زمان کار زیاد تیزی خود را از دست خواهد داد که بعد از کند شدن به توسط ماشینهای صنعتی مانند سنگ مغناطیس لبه ی آنها به حالت اول بر میگردد. قابل ذکر است که تمامی مراحل ماشینکاری اعم از سوراخها ، رزوه ها ، سوهانکاری و زدن برقوها قبل از مرحله ی سختکاری باید انجام شود زیرا بعد از عملیات هیچگونه ماشینکاری بر روی سنبه و ماتریس انجام نخواهد گرفت. نوع سختکاری و درجه آن که راکول نامیده میشود به فولاد و ضخامت ورقی که باید برش خورده شود بستگی دارد. به طور معمول بین ۵۵ تا ۶۰ راکول میباشد.
ماتریس : ماتریس نیز اکثرا از جنس فولادهای سنبه ساخته می شود و تلروانس بین سنبه و ماتریس باید به مقدار معینی باشد در غیر اینصورت یا قطعه کار مطابق ابعاد خواسته شده تولید نمی شود. و یا اگر تلروانس زیاد باشد قطعه بجای بریده شدن داخل ماتریس شده و به حالت کشش پاره می شود.
برای اینکه قطعات بتوانند به راحتی از داخل ماتریس بیرون ریخته شوند فقط قسمتی از سر ماتریس مطابق قطعه کار بوده و بقیه آن تا انتها گشاد تر می باشد.
ماتریس توسط چند پیچ و پین به کفشک پائینی بسته می شود تا نسبت به سنبه ها در جای مناسب قرار گرفته و لبه سنبه و ماتریس در گیر نشوند و شکسته شوند. بعضی ماتریس ها که ساخت آنها بصورت یک تیکه مشکل بوده و یا خیلی بزرگ باشند بصورت چند تیکه می شوند و به روشهای مختلف تولید می شوند.
قالب سنبه ماتریس شامل قطعات زیر می باشد:
۱- کفشک : کفشک ها عامل استقرار قطعات قالب هستند. کفشک بالائی- کفشک پائینی که معمولا از جنس چدن می باشند. بر روی کفشک ها قطعات دیگری نیز سوار می شوند که هر کدام توضیح داده می شود.
الف: میل راهنما : معمولا” در داخل کفشک پائینی پرس می شوند و در کفشک بالائی در بوش راهنما حرکت تعرشی دارند و عمل کنترل و هدایت مسیر صحیح دو نیمه قالب را انجام می دهد. اصطحکاک در این قسمت به صورت سرشی و لغزشی است.
ب : بوش میل راهنما : بوش راهنما در داخل کفشک بالائی پرس می شود و چون جنس سوراخ داخلی بوش راهنما از جنس میل راهنما نرم تراست امکان خراب شدن میل راهنما را از بین برده و همچنین عمل روغن کاری میل راهنما را فراهم می سازد.
ج : نگهدارنده میل راهنما : وقتی طول میله راهنما بلند باشد جهت جلوگیری ازخم شدن یا شکستن آن توسط نگهدارنده میل راهنما که بر روی کفشک پایینی قرار می گیرد، ضمن محدود کردن طول آزادی میل راهنما به تقویت آن کمک می کند .
۲ – توپی : توپی ها در انواع مختلف تهیه و به بازار عرضه می گردد که بر اساس بزرگی و کوچکی قالب از آنها استفاده می نمایند. توپی از یک طرف به کفشک بالایی پیچ شده و از طرف دیگر در دهانه یا گلوئی فک بالائی پرس که متحرک است سنبه می شود. بدین ترتیب با حرکت قسمت بالائی پرس قالب کار خود را انجام می دهد.
۳ – پین استپ : برای این که قطعه درآمده از ورق با کمترین دور ریز تولید بایستی ورق در ایستگاههای معینی توقف کرده و سپس عمل برش روی آن انجام می شود . برای این منظور از پین استپ یا نگهدارنده استفاده می نمایند. همچنین در ایستگاه دوم نیز در اثر وجود پین استپ در سوراخی که بر روی ورق ایجاد شده ورق مجدداً متوقف شده و عمل برش دوباره انجام می شود.
۴- پین انگشتی : در مراتحل اولیه کار ممکن است چند قطعه به صورت ناقص تولید گردد که اگر قرار باشد از نوارهای کوتاه استفاده شود تولید مقرون به صرفه نخواهد بود،لذا به منظور جلوگیری از ضایعات در مراحل اولیه بسته به طراحی قالب و تعداد ایستگاه های موجود از یک یا چند پین انگشتی استفاده می نمایند. پین انگشتی که روی روبنده جاسازی می شود طوری است که آنرا به داخل فشار دهیم در داخل وارد کانال شده و به صورت زبانه ای سرراهه ورق می گردد و به این طریق ورق را در یک موقعیت مناسب موقتا” نگه می دارد تا عمل برش روی آن انجام شود.
۵ – روبنده یا ورق گیر : روبنده ضمن اینکه کانالی است برای هدایت و عبور ورق عمل بیرون اندازی ورق سوراخ شده از روی سنبه انجام می دهد اگر روبنده در قالب وجود نداشته باشد ورق پس از سوراخ شدن در روی پیرامون سنبه، گیر می کند و در ادامه حرکت ورق داخل کانال قالب اختلال به وجود می آید. روبنده ها ممکن است به تقسم مجهز شده و بروی سنبه سوار شوند و نوع دیگر آن که کانال هم بروی آن تعبیه شده به صورت ثابت بروی ماتریس سنبه می شود.
۶- ضربه گیر : چون جنس سنبه سخت تر از جنس کفشک می باشد لذا اگر سنبه بروی کفشک مونتاژ شده باشد بر اثر کار قالب، سنبه در داخل کفشک فرو می رود برای جلو گیری از این عیب و کم کردن خط شکستن سنبه ها از ضربه گیر استفاده می شود.ضربه گیر بین سنبه گیر و کفشک بالائی قرار گرفته و هنگام بستن سنبه توسط ضربه گیر نیز محکم می گردد.
۷- سنبه گیر : سنبه گیر وسیله ای است که برای استقرار سنبه بر روی کفشک به کار می رود.
دیدگاهتان را بنویسید